စီးပြားေရး ႏုိဘဲလ္ဆုရွင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အႀကံေပးမည္

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ခၽြတ္ၿခံဳက်ေနတဲ့ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြ ျပန္လည္တိုးတက္လာေရးအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက အထင္ကရ စီးပြားေရး ပညာရွင္တေယာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မၾကာခင္ သြားေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ ေနာ္႐ႈိးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
[ ဆက္လက္ဖတ္ရွဳ႔ပါရန္ +/- ]

ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ ထိပ္တန္း စီးပြားေရးပညာရွင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ႏုိဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္လည္း ျဖစ္တဲ့ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ဂ်ဳိးဇက္ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္ (Dr. Joseph Stiglitz) ဟာ ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားမယ္လို႔ ထုိင္းအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢရဲ႕ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးေကာ္မရွင္ (ESCAP) က ေျပာပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က်ရင္ေတာ့ ေဒါက္တာ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္ဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အႀကံျပဳ ေဟာေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းလက္ေဒသ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို႔နဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အေရးပါတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္လိုခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္ဆိုတာ ေဒါက္တာ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္က အႀကံျပဳမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာျပည္တြင္းက စီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြ၊ ကုလသမဂၢက အရာရွိေတြ၊ သံတမန္ေတြနဲ႔ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုၿပီး ေက်းလက္စီးပြားေရးအျပင္ ဘဏ္စနစ္၊ ကုန္ပစၥည္းေစ်းႏႈန္း၊ ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အသိအျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ အခုလို အထင္ကရ စီးပြားေရးပညာရွင္ တေယာက္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ မက္ကြိဳင္ရီ (Macquire) တကၠသိုလ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္သူ စီးပြားေရး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေရွာင္ တာနဲလ္ (Dr. Sean Turnell) က အခုလို ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။

“ပါေမာကၡ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္ သာမက ဘယ္စီးပြားေရး ပညာရွင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုသြားရင္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၿပီး ကာလကတည္းက အဆိုးရြားဆံုးလို႔ ေျပာရမယ့္ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြကို ရင္ဆိုင္ရမွာပါ။ ဒါေတာင္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရးဟာ အားလံုးနီးပါး ပ်က္စီးခဲ့ရတာပါ။ ဆိုေတာ့ ခုအေျခအေနဟာ ဘယ္ေလာက္ဆိုးလဲဆိုတာ စဥ္းစားၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ စိုက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ လယ္သမားေတြ အရင္းအႏွီး လံုး၀ ခၽြတ္ၿခံဳက်ေနတဲ့ ျပႆနာကို အႀကီးအက်ယ္ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ ပါေမာကၡ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္ ကိုယ္တုိင္ကလည္း အဲဒီလို ေက်းလက္စိုက္ပ်ဳိးေရး အမေတာ္ေၾကး ရရွိေရး ကိစၥေတြမွာ အထူးကၽြမ္းက်င္သူ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဆက္လက္ၿပီး ပါေမာကၡ တာနဲလ္က ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ဆာေလာင္ ငတ္မြတ္မႈ ေဘးအတြက္ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ ေျပာၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတက္လာဖို႔အတြက္ သိသာထင္ရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေတြမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အရင္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ တကယ္အလုပ္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ အရင္ဦးဆံုး ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို တ႐ုတ္တို႔၊ ဗီယက္နမ္တို႔နဲ႔ ႏႈိင္းၿပီး အဲဒီႏုိင္ငံေတြဟာ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္ေပမဲ့ စီးပြားေရး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕က နားလည္လြဲပါတယ္။

“ဥပမာ တ႐ုတ္မွာ အဂတိလိုက္စားမႈ ျပႆနာ ရွိေနေသးေပမဲ့ အစိုးရက ျပည္သူေတြရဲ႕ လယ္ယာေျမ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ကို သိသိသာသာ အကာအကြယ္ ေပးပါတယ္။ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အစိုးရက လက္၀ါးႀကီး မအုပ္ဘဲ အမ်ားႀကီး ေလွ်ာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြလို ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ တိုင္းျပည္ကို ဘယ္လို ေခတ္မီ စီးပြားျဖစ္ေအာင္ လုပ္မလဲဆိုၿပီး ေလးေလးနက္နက္ အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္တာကို မေတြ႕ရေသးပါဘူး။”

အခုလို ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ စီးပြားေရး ပညာရွင္အျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သူတဦး ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္မွာမို႔ လက္ရွိ ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေငြထုတ္ေခ်းမႈ ရပ္ဆုိင္းထားတာေတြကို ျပန္စႏုိင္သလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ပါေမာကၡ တာနဲလ္က အခုလို ေျဖပါတယ္။

“ခုေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကမၻာ့ဘဏ္က ဘာမွလုပ္လို႔မရတဲ့ အဓိကအခ်က္က တျခားမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရဟာ ကမၻာ့ဘဏ္ကို အေႂကြးတင္ေနတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ မၾကာခင္ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ကမၻာ့ဘဏ္ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေငြထုတ္ေခ်းတာတို႔၊ တျခားစီမံကိန္းေတြ လုပ္လာမယ္လုိ႔ မထင္ပါဘူး။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာ့ဘဏ္ အပါအ၀င္ တျခား ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက အႀကံေပးတာေတြ ရွိေကာင္း ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါကလည္း စစ္အစိုးရဘက္က လက္ခံမလား၊ လက္မခံဘူးလား ဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ပါတယ္။”

ပါေမာကၡ ေရွာင္ တာနဲလ္ ေျပာသြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၂ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ဂ်ပန္ထိပ္တန္း စီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြ ဦးစီးၿပီး ျမန္မာစီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းကာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကို ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖို႔ အခ်က္ေတြ စစ္အစိုးရကို အႀကံျပဳခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအစီအစဥ္ကို ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ပယ္ခ်ခဲ့တယ္လို႔ ထုိင္းအေျခစိုက္ အမည္မေဖာ္လိုသူ ျမန္မာစီးပြားေရး ပညာရွင္တဦးက ေကာက္ခ်က္ေပးခဲ့တာကို IPS သတင္းမွာ ကိုးကားထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ ခၽြတ္ၿခံဳက်မႈအျပင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ၃၀% ရွိေနတဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး အေျခအေနဟာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၁ ႏုိင္ငံအနက္ ဆီရီရာ လီရြန္ (Sierra Leoen) ၿပီးရင္ ဒုတိယ အဆိုးရြားဆံုး အေျခအေနမွာ ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ WHO ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးက ေျပာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ( ဗီြအိုေအ )